ANA TILIM - QALQANÍM
1.2K subscribers
1.79K photos
219 videos
72 files
245 links
@qaraqalpaq_tilim_qalqanim telegram kanalı menen @qara_qalpaq_tili toparınıń dawamı - @ana_tilim_qalqanim
Download Telegram
#súwretli_soraw

🛎 DÍQQAT, SORAW. 1-soraw

⚡️ Súwrette kórsetilgen zat hám onıń bólekleriniń atamaları haqqında ne bilesiz?

————————————————————

🛎 DÍQQAT, JUWAP.

⚡️Tárezi hám onıń eki pállesi, tárezi ortasındaǵı tili.

⚡️ Barlıq juwap jazǵanlarǵa úlken raqmet.


Kanallarımızǵa aǵza bolıń!👇

📚
@qaraqalpaq_tilim_qalqanim
📚
@qara_qalpaq_tili
📚
@ana_tilim_qalqanim
#súwretli_soraw

🛎 DÍQQAT, SORAW. 2-soraw

⚡️ Súwrette kórsetilgen zat ne dep ataladı hám onıń xızmeti neden ibarat?
————————————————————

🛎 DÍQQAT, JUWAP. 2-soraw

⚡️ DÚWDEN — toǵay taldıń shıbıǵınan hám qızıl jıńǵıldan toqılǵan sebetten tereńirek ıdıs.


⚡️ Juwap jollaǵan ıqlasbentlerdiń barlıǵına raqmet.



Kanallarımızǵa aǵza bolıń!👇

📚
@qaraqalpaq_tilim_qalqanim
📚
@qara_qalpaq_tili
📚
@ana_tilim_qalqanim
Сом ба яки сум?

Көпшилик социаллық тармақ пайдаланыўшылары ҳәм канал ийелери бул сөзлерди қолланғанда екиленип, өз билдигинше жазады. Айырым жағдайларда сўм, сом, ҳәттеки сум.

Қайсы бири туўры?

Биз әдебиятларды тексердик. 1992-жылы басылған Қарақалпақ тилиниң түсиндирме сөзлиги ҳәм 2020-жылда басылып шыққан таза латын графикасындағы Қарақалпақ тилининиң орфографиялық (дурыс жазыў) сөзлигине тийкар, пул бирлиги СОМ болып жазылады.

Ал, сум болса ҳәр еки сөзликте де сумлық, жаман ойлаў, сум пейил, сум әжел мәнислеринде келиўи анық болды. Ал, айырымлар пул бирлиги өзгермес деп санайтуғын сўм бойынша болса әдебиятларда келтирилмеген.

Және айырымлар, сом бул қырғыз пул бирлиги деп есаплайды. Расында да қырғыз пул бирлиги сом. Бирақ бул тек сол мәмлекетке тән деген ой менен өз әдебиятларымызға қарсы шығыўды аңлатпайды. Солай екен, фактик тәрептен пул бирлиги СОМ болып жазылыўы ҳәм қолланыўы мақсетке муўапық болады.

👉 @KRuzuz — Қарақалпақстандағы ең исенимли хабарлар
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
#Nawrız_2024_

🌺🌺 NAWRÍZ BAYRAMÍ

Ańızlarģa qaraģanda Dawıttıń ulı Sulayman patsha haqqında sóz bolıp, Nawrız bayramınıń payda bolıwın Sulayman patshanıń óziniń el biylewshi júzigin joytıp, qaytadan tawıp alģan kúni "Nawrız amad" (jańa kún) waqıyaları menen baylanıstıradı.
Biraq Nawrız negizinde de jańa jıl bayramı. Bul kúni qurt-qumırsqa oyanıp ininen shıģadı. Kók shóp boyın tikleydi. Aģashlar bórtik jaradı. Bir sóz benen aytqanda, báhárdiń birinshi kúni baslanadı. Bul mart ayınıń 21-sánesine tuwra keledi. Bul kún — nawrız, yaģnıy shıģıs kalendarı boyınsha jańa jıldıń birinshi baslanģan kúni. Sonıń ushın da, kópshilik ellerde bul kún bayram sıpatında belgilenedi.
Qaraqalpaqlarda bul kúni nawrızlıq góje pisirilip, súmelek qaynatıladı. Xalqı "Jıldan-jılģa aman jettik" dep bir-birin qutlıqlaydı.


══════❁✿❁══════

Kanallarımızǵa mirát etemiz👇

📚
@qaraqalpaq_tilim_qalqanim
📚
@qara_qalpaq_tili
📚
@ana_tilim_qalqanim
#Nawrız_2024


🔔 Qutlıqlaw

🌺 Assalawma áleykum!!!

⚡️ Hámmeńizdi búgingi ulıstıń ullı kúni Nawrız bayramı menen shın júrekten qutlıqlaymız. Sizge hám shańaraq aģzalarıńızģa bekkem densawlıq, awızbirshilik hám sónbes baxıt tilep qalamız. Aspanımız ashıq, elimiz tınısh hám bayramnan bayramģa aman-esen quwısıw bárshemizge nesip etsin.

🌸🌼 HÁR KÚNIŃIZ NAWRÍZDAY BOLSÍN!!! 🌺💐


══════❁✿❁══════

Kanallarımızǵa mirát etemiz👇

📚
@qaraqalpaq_tilim_qalqanim
📚
@qara_qalpaq_tili
📚
@ana_tilim_qalqanim
#nawrız_2024_
#etimologiya


🔰 ESTE SAQLAŃ

🔔 Etimologiya. Sózlerdiń kelip shıǵıw tariyxı




📌 NAWRÍZ [pars. navruz «jańa kún»] — 1) eskishe jańa jıldıń bası, birinshi kúni (házirgi esap boyınsha 21-martqa tuwrı keledi); 2) báhár bayramı.



📗DEREK: Paxratdinov Q., Ótemisov A. Qaraqalpaq tilindegi shıǵısı parsısha sózler (N., 2017).



══════❁✿❁══════

Kanallarımızǵa mirát etemiz👇

📚
@qaraqalpaq_tilim_qalqanim
📚
@qara_qalpaq_tili
📚
@ana_tilim_qalqanim
#Nawrız_2024
#súmelek

🛎 Nawrız ziyneti


📌 SÚMELEK I at.

Arnawlı egilgen biydaydıń erte báhárde shıqqan kóginiń maydasınan qaynatıp jeytuǵın awqat.
Juwannıń jińishkerip, jińishkeniń úzilip turģan waqtında dińke endiriwshi, toyımlı awqat sıpatında pisirilgen.



🌸🌼 HÁR KÚNIŃIZ NAWRÍZDAY BOLSÍN!!! 🌺💐


══════❁✿❁══════

Kanallarımızǵa mirát etemiz👇

📚
@qaraqalpaq_tilim_qalqanim
📚
@qara_qalpaq_tili
📚
@ana_tilim_qalqanim
#Nawrız_2024
#súwretli_soraw
#milliy_miyras


🛎 DÍQQAT, SORAW! 1-soraw



⚡️ Súwrette qızlar ne islep atıp hám olar tayarlaǵan nárse ne dep ataladı?


⚡️ Juwap kútemiz.
Juwaplarıńızdı komment boyınsha túsinikli etip jollań.


🌸🌼
HÁR KÚNIŃIZ NAWRÍZDAY BOLSÍN!!! 🌺💐



══════❁✿❁══════

Kanallarımızǵa mirát etemiz👇

📚
@qaraqalpaq_tilim_qalqanim
📚
@qara_qalpaq_tili
📚
@ana_tilim_qalqanim
#Nawrız_2024
#súwretli_soraw
#milliy_miyras


🛎 DÍQQAT, SORAW! 2-soraw



⚡️ Súwrette qanday óner iyesin kórip tursız, olar qanday qurallardan paydalanıp atır, maǵlıwmat jazıń.


⚡️ Juwap kútemiz.
Juwaplarıńızdı komment boyınsha túsinikli etip jollań.


🌸🌼
HÁR KÚNIŃIZ NAWRÍZDAY BOLSÍN!!! 🌺💐



══════❁✿❁══════

Kanallarımızǵa mirát etemiz👇

📚
@qaraqalpaq_tilim_qalqanim
📚
@qara_qalpaq_tili
📚
@ana_tilim_qalqanim
#Nawrız_2024
#súwretli_soraw
#milliy_miyras


🛎 DÍQQAT, SORAW! 3-soraw



⚡️ Súwrette qarúydiń qaysı bólegi kórsetilgen, maǵlıwmat jazıń.


⚡️ Juwap kútemiz.
Juwaplarıńızdı komment boyınsha túsinikli etip jollań.


🌸🌼
HÁR KÚNIŃIZ NAWRÍZDAY BOLSÍN!!! 🌺💐



══════❁✿❁══════

Kanallarımızǵa mirát etemiz👇

📚
@qaraqalpaq_tilim_qalqanim
📚
@qara_qalpaq_tili
📚
@ana_tilim_qalqanim
#Nawrız_2024
#súwretli_soraw
#milliy_miyras


🛎 DÍQQAT, SORAW! 4-soraw



⚡️ Súwrette neler kórsetilgen, maǵlıwmat jazıń.


⚡️ Juwap kútemiz.
Juwaplarıńızdı komment boyınsha túsinikli etip jollań.


🌸🌼
HÁR KÚNIŃIZ NAWRÍZDAY BOLSÍN!!! 🌺💐



══════❁✿❁══════

Kanallarımızǵa mirát etemiz👇

📚
@qaraqalpaq_tilim_qalqanim
📚
@qara_qalpaq_tili
📚
@ana_tilim_qalqanim
#milliy_miyras
#kórkem_óner

📹 ☝️ Qaraqalpaq xalıq saz ásbabı shıńqobız


📖 «Qaraqalpaq tiliniń túsindirme sózligi»nen

📌 SHÍŃQOBÍZ at. Awızǵa salıp, tislep shertiwge arnalǵan, temirden islengen muzıkalıq qural, ásbap.

⚡️ Shıńqobızdıń jaǵar nama sazları, Íshqı otına kúyip hámme nazları (Omar). QTTS.



📚
@qaraqalpaq_tilim_qalqanim
📚
@qara_qalpaq_tili
📚
@ana_tilim_qalqanim
#Nawrız_2024
#milliy_miyras
#shayır_qáleminen



🔔 SHIŃQOBÍZ

Anam seni sandıǵında saqlaǵan,
Saqlamasa kewli qarar tappaǵan,
Esitkende seniń sulıw sestińdi,
Esken samal el shetinde toqtaǵan,
Seniń sulıw sestiń ushın, shıńqobız.

Qız-jawanlar qozǵap júrek dártlerin,
Ashıq aytqan ashıqlıqtıń shártlerin,
Alısqa at, jaqınga xat jollatıp,
Jawlap alǵan jigitlerdiń mártlerin,
Seniń sulıw sestiń ushın, shıńqobız.

Tilla ziban shuǵla shashqan nurlarday,
Onda tereń bir ájayıp sır barday,
Dúnya mángi qulpı dónip dolanıp,
Gózzallıǵın saǵan berip turǵanday,
Seniń sulıw sestiń ushın, shıńqobız.

Anam seni sandıǵında saqlaǵan,
Saqlamasa kewli qarar tappagan,
«Sahra búlbúli» dep biykardan-biykar,
Atalmaǵan aqırı qaraqalpaqlar hám,
Seniń sulıw sestiń ushın, shıńqobız.

✍️ T.Qabulov



══════❁✿❁══════

Kanallarımızǵa mirát etemiz👇

📚
@qaraqalpaq_tilim_qalqanim
📚
@qara_qalpaq_tili
📚
@ana_tilim_qalqanim
#til_haqqında

🔔 ShÍMBAY ma yaki SHÍMBAY


Jazbada "Sh"
Baspada "SH" (hámme háripler bas hárip penen jazılģanda).

Siz ápiwayı telefon yaki kompyuterde jazģanıńızda barlıq háriplerdi úlken háripke qoysańız "SH" boladı. Birinshi sıńarın úlkeytip (S), ekinshisin kishireytip (h), úshinshi háripti jáne úlkeytip (Í) "ShÍ" otırmaysız. Ol kóp waqıttı talap etedi jáne háriplerdiń kórinisi de buzıladı.


Súwrette "XOSh penen ShÍMBAY"dıń turısın qarań 😡

Áp-ánedey turģan zattı shuqlap ne qılasız?!
Qullası, SHÍMBAYdı ornına qoyıń!



Kanallarımızǵa mirát etemiz👇

📚
@qaraqalpaq_tilim_qalqanim
📚
@qara_qalpaq_tili
📚
@ana_tilim_qalqanim
#til_haqqında

🔔 ShÍMBAY ma ya SHÍMBAY ma?

Qaraqalpaq tili latın grafikasına 1994-jılı ótken (1996-jılı latın grafikasında kitaplar basıla basladı).

Qaraqalpaqstan Respublikasında "Sh" háribinen baslanatuģın rayonlar, qala hám elatlar tómendegishe jazılıp keldi:
SHOMANAY (ShOMANAY emes); SHÍMBAY (ShÍMBAY emes); SHORTANBAY (ShORTANBAY emes); SHAXAMAN (ShAXAMAN emes) hám t.b.

Shet el mámleketleriniń, qalalarıń atları bolsa "SHRI-LANKA" hám t.b.

Al, "Ch" diftongınan bolsa
MADE IN CHINA, CHEXIYA" hám t.b.

Latın grafikasın bizler oylap tappadıq. Tek qosımsha háriplerdi ģana qostıq. Xalıqaralıq normalarģa da qaraw kerek dep oylayman. Kirill grafikası tuwralı aytpayaq qoyıń. Gáp latın grafikasında...

Pikirińizdi kommentariyge jazıp qaldırıń.

Kanallarımızǵa mirát etemiz👇

📚
@qaraqalpaq_tilim_qalqanim
📚
@qara_qalpaq_tili
📚
@ana_tilim_qalqanim
#maǵlıwmat

🔔 Este saqlań


Qaraqalpaqstan Respublikasına baylanıslı tariyxıy sáneler

📌1989-jıl 1-dekabr -- Qaraqalpaq tiline Mámleketlik til biyligi berilgen kún.

📌1990-jıl 14-dekabr -- Qaraqalpaqstan Respublikası Mámleketlik Suvereniteti haqqında Deklaraciya qabıl etilgen kún.

📌1992-jıl 14-dekabr -- Qaraqalpaqstan Respublikası Bayraģı qabıl etilgen kún.

📌1993-jıl 9-aprel -- Qaraqalpaqstan Respublikası Gerbi qabıl etilgen kún.

📌1993-jıl 9-aprel -- Qaraqalpaqstan Respublikası Konstituciyası qabıl etilgen kún.

📌1994-jıl 14-dekabr -- Qaraqalpaqstan Respublikası Gimni qabıl etilgen kún.


Kanallarımızǵa mirát etemiz👇

📚
@qaraqalpaq_tilim_qalqanim
📚
@qara_qalpaq_tili
📚
@ana_tilim_qalqanim
Хабарландырыў

  Республикамыздың Әмударья, Беруний, Елликқала, Төрткул районларын ҳәм Нөкис қаласының «Қаратаў» посёлкасын ишимлик суў менен тәмийинлеўши Төрткул районы «Аққамыш» АПЖ аймағында жайласқан «Түйемойын» бас суў тазалаў иншәатын суў менен тәмийинлеўши «Пахта-арна» каналында суўдың қәддиниң кескин пәсейгенлиги себепли, «Түйемойын» бас суў тазалаў иншәатынан ишимлик суў жеткерип бериў ўақтынша тоқтатылады.

Бүгинги күнде, жоқарыда көрсетилген районларды ишимлик суў менен тәмийинлеў ушын барлық тийисли шаралар көрилип атыр.

Каналға жалғаныў: @Kar24Uz